روپوش سربی

روپوش سربی یکی از تجهیزات حیاتی در حفظ ایمنی در اتاق عمل، اتاق دندانپزشکی و… است. روپوش سربی بعنوان یک محافظ فرد را در برابر پرتوهای مخرب یون ساز نظیر ایکس، گاما و… محفاظت می کند. همانگونه که گفته شد تابش اشعه ایکس در مقادیر مختلف و زیاد می تواند سبب اختلال در کارکرد سلول ها، اختلالات متعدد، سرطان و در نهایت مرگ شود ، بنابراین کسانی که در برابر تابش مداوم این اشعه و یا در معرض مواد رادیواکتیو هستند نیاز مبرم به محافظ دارند که روپوش سربی می تواند یک محافظ کارآمد باشد. این لباس از دو قسمت بیرونی که از لاستیک نازک و قسمت داخلی که شامل لایه ای از سرب است تشکیل شده است.

بازار روپوش‌های سربی، شامل تنوع زیادی از محصولات با کیفیت متفاوت است، به همین خاطر پیش از خرید آن باید با کارایی و انواع این روپوش‌ها بیشتر آشنا شوید. پس در ادامه با ما همراه باشید. 

ویژگی های روپوش سربی:

• ساخته شده از مرغوب ترین نوع لاستیک سربی (بالا ترین حد خلوص)
• سبکی و راحتی
• کیفیت بالا و قیمت مناسب
• قابلیت تمیز کردن آسان رویه روپوش سربی با پارچه نمناک
• رویۀ ضد آب و جلوگیری از نفوذ رطوبت، آب و کثیفی
• استفاده از الگوهای طراحی روز دنیا جهت حفاظت و راحتی بیشتر
• سهولت در استفاده روپوش برای همه به خصوص کودکان و سالمندان
• دوخت بسیار قوی و دولبه و برابری با نمونه های خارجی
• تنوع در طرح و رنگ

انواع روپوش سربی

روپوش سربی محافظ، 25 میلی متر پوشش سربی دارند. این روپوش‌ها تقریبا تا 80 درصد از مغز استخوان فعال یک فرد را پوشش می دهند. میزان تاثیر پوشش سربی به فاکتورهای گوناگونی مرتبط است که وضعیت فیزیکی کلی سرب و میزان خلوص، نحوه پوشیدن روپوش سربی و معادل بودن سرب روپوش و انرژی پرتو اشعه ایکس (KVP) از آن جمله است.

روپوش سربی بسته به میزان انرژی پرتو تابیده شده و ضخامت لایه سربی لباس می تواند تا میزان 33 الی 58 درصد پرتو را جذب کند . این روپوش ها در مدل های یک طرفه، دو طرفه و روپوش دندانپزشکی و در انواع سایزهای بزرگسال و بچه گانه ، با کیفیت بسیار بالا و با استفاده از الگوهای طراحی شده روز دنیا تولید می شود.

ضخامت سرب مورد نیاز برای روپوش سربی با توجه به موارد استفاده می تواند 2 ، 1 ، 0.5 و یا 0.35 میلیمتر باشد.

روپوش سربی از نظر وزن

از نظر وزن، به چند دسته تقسیم می شود. یکی روپوش سربی معمولی که از 100 درصد سرب تشکیل شده و بسیار سنگین است و استفاده از آن برای همگان سخت بوده و تحرک را سخت خواهد کرد. نوع دیگر، روپوش کامپوزیت سربی سبک و روپوش کامپوزیت سربی فوق سبک است.

این نوع پوشش سربی که نمونه های زیادی از آن در بازار وجود دارد، ترکیبی از سرب و سایر فلزات سبک کننده وزن بوده و 25 درصد از روپوش سربی معمولی، سبک تر است. لذا تحرک راحت تری به فرد داده و استفاده از آن نیز راحت تر از نمونه سربی معمولی است.

روپوش سربی از لحاظ سبک

از لحاظ سبک نیز، انواع گوناگونی دارد که هر یک، مزایای منحصر به فرد دارد. یک نوع روپوش سربی برای حفاظت از جلوی بدن است و برای کاربردهای تخصصی طراحی می شود که کادر درمان در اتاق جراحی بر تن می کند. معمولا با سگگ و بند و چسب همراه بوده و شخص می تواند آن را بر تن کند.

نوع دیگر از نظر سبک، روپوشی برای حفاظت از جلو و پشت بدن است. پیش بندهای کامل (اپرون) و روپوش‌های جلیقه و دامن سربی و سبک تابارد، از آن جمله هستند.

روپوش سربی برای صنایع پزشکی که شامل اشعه در دوزهای گوناگون است، کاربرد دارد. کادر درمان که با دستگاه های فلوروسکوپی، رادیولوژی و کلا دستگاه های پرتوزا کار می کنند یا با آن ها در تماس هستند، بهتر است از پوشش روپوش سربی استفاده کنند. افرادی که بیمار هستند و بایستی به دفعات، به مراکز تصویربرداری مراجعه کنند و ارتباط آنها با دستگاه های پرتوزا زیاد است، بهتر است از این نوع پوشش سربی برای محافظت بدن خود استفاده کنند.

توصیه شده در صورت استفاده روزانه از روپوش سربی، این روپوش به منظور بررسی کیفیت فیزیکی، بررسی شده تا پارگی یا سایش نداشته باشد. در اختیار داشتن شمارنده تشعشع دیجیتال یا چک های منظم سطح تابش، از جمله وظایف مسئولان مراکز پزشکی در معرض با پرتوهای یونساز است که در پایش بهداشت پرتوها، در دستور کار وزارت بهداشت نیز قرار دارد.

روپوش سربی دندانپزشکی

این نوع که در مطب های دندانپزشکی، کاربرد زیادی دارد. این روپوش، در طرح و رنگ های مختلف تولید می شود و قابلیت شستشو دارد. جنس رویه، پارچه نانو بوده و دوخت با کیفیتی برای این پوشیدنی های محافظتی ویژه، انجام می شود. سرب با خلوص بالا و ضخامت 0.5 میلی متری، از دیگر ویژگی های روپوش سربی دندانپزشکی است.

در رو پوش سربی دندانپزشکی، شاهد انعطاف بالای لایه سربی هستیم. این محصولات، وزن بسیار پایینی به نسبت محصولات محافظتی در بازار دارد. روپوش سربی دندانپزشکی که هم مناسب استفاده بیماران و هم کادر درمانی است، وزن کمی از سرب خشک داشته و انعطاف پذیری بالایی هم به عنوان پوشش محافظتی برای مصرف کننده به ارمغان می آورد.

روپو ش سربی دندانپزشکی، صرفا برای دندانپزشک و دستیار دندانپزشک، کاربرد ندارد. بلکه بیماران هم می توانند وقتی روی یونیت دندانپزشکی دراز کشیده اند، این روپوش سربی را بر تن کنند. این روپوش سربی بیماران در محیط دندانپزشکی، دارای بندهایی است که در پشت گردن به وسیله چسب بسته شده و تنظیم می گردد.

در مدل هایی مثل همراه با محافظ تیروئید متصل به یقه گارد و بدون محافظ تیروئید دارای میزان سرب 0.25 میلی متر تولید می شوند که این میزان سرب، مورد تایید اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم هست.

بهتر است این روپوش را پس از مصرف، روی آویزهای دارای قلاب مناسب ، قرار داده و تا آسیب نبیند. آسیب دیدگی آن می تواند کادر درمان و بیماران را بیشتر در معرض پرتوهای ایکس قرار دهد. بهترین راه حل برای نگهداری پیش بندها، استفاده از رکاب پیش بند سربی مناسب است. استفاده از قفسه های پیش بند سربی، دیافراگم، قفسه های دیواری با بازوی متحرک از جمله روش های گوناگون نگهداری این کاورها محسوب می شود.

روپوش سربی بارداری

روپوش سربی بارداری برای خانم هایی که حامله هستند، مناسب است. مخصوصا برای بانوانی که در زمان حاملگی، از ورود به مراکز تصویربرداری پزشکی امتناع می کنند و از این که سلامتی جنین به دلیل حضور در مراکز تصویربرداری، تهدید شود، نگران هستند. این روپوش، راهکاری برای کاهش ترس بانوان باردار و اقدامی برای حفاظت از سلامتی جنین و مادر باردار است.

البته ذکر این نکته ضروری است که در کلیه مراکز تصویربرداری 31 استان کشور، استانداردها و نظارت های ویژه سختگیرانه ای درباره بهداشت محیط توسط مراجع ذیصلاح اعمال شده و ساختمان های این مراکز، تحت تدابیر شدید نظارتی قرار دارند و ایمن هستند و نگرانی از این بابت وجود ندارد.

دستگاه های رادیولوژی که بانوان باردار گاهی با آنها سر و کار دارند، به گونه ای طراحی شده که دیافراگم آن ها، روی یک نقطه خاص از بدن تمرکز کرده و رادیوگرافی انجام می شود و اشعه به قسمت های دیگر بدن، تابشی ندارد. کلیه دیوارهای اتاق رادیوگرافی، تا ارتفاع 2 متر و 30 سانتی متر، با لایه ای از سرب پوشانده شده و اتاق ها ایزوله است. حتی درب های مراکز تصویربرداری پزشکی نیز لایه هایی از سرب دارند. شیشه ها نیز با سرب شفاف ساخته شده است.

با این حال، روپوش سربی بارداری برای بانوانی که برای تصویربرداری مراجعه می کنند، گزینه خوبی برای کاهش استرس است. رو پوش سربی صادراتی، سرب 0.75 میلی متری داشته و ناحیه شکم را می پوشاند.

با توجه به حساسیت جنین به X-RAY و هم چنین حفاظت مادران باردار، رو پوش سربی بارداری به گونه ای طراحی شده که در ناحیه میانی (ابدومینال) دارای سرب 0.75 EQ PB هستند. این روپوش برای رادیوگرافی تک دندان استفاده نمی شود. چون میزان اشعه در این نوع تصویربرداری ضعیف است. اما استفاده از تیروئید بند سربی، توصیه شده است.

همچنین، تا 98 درصد از عبور پرتوهای اشعه ایکس جلوگیری می کند. دستگاه های اشعه ایکس در فرودگاه ها، با شیلدهای سربی پوشانده شده و قرار گرفتن مادران باردار کنار آن ها، آسیبی به سلامت جنین نمی زند.

در برخی از مراکز تصویربرداری پزشکی کشور، از روپوش‌های سربی بارداری برای پوشش مادر باردار در برابر پرتوهای دستگاه ها استفاده می شود که امیدواریم به رویه فراگیر و عمومی در سراسر کشور تبدیل شود. شرکت تراست خاورمیانه آماده تولید و عرضه این پوشیدنی محافظتی به هزاران مرکز تصویربرداری پزشکی است.

برای استفاده از این روپوش، دست ها را از درون حلقه آستین، رد کرده و روپوش را از سمتی بر تن کنید که جلوی بدن (قفسه سینه و شکم) را بپوشاند. بندهای روپوش را از پشت، ضربدری کرده و سپس به جلو آورده و سگگ را ببندید.

روپوش سربی رادیولوژی

این نوع روپوش یک نوع لباس است که برای محافظت از افراد در برابر تابش پرتوهای یونیزان به خصوص در محیط‌های رادیولوژیک و تصویربرداری پزشکی استفاده می‌شود. این روپوش از جنس سرب ساخته شده است و ویژگی‌هایی دارد که بهترین حفاظت را فراهم می‌کند. روپوش سربی رادیولوژی دارای ضخامت سرب 0.5 میلیمتر استاندارد است. ضخامت سرب بالا، توانایی حفاظت بیشتر را در برابر تابش پرتوها فراهم می‌کند. این روپوش‌ها بسیار سبک و راحت است تا به فرد اجازه حرکت آزاد را بدهد و از راحتی در طول فعالیت‌های روزمره برخوردار باشد.

روپوش سربی اطفال
محافظت در برابر اشعه ایکس کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا اشعه‌های یونیزان می‌توانند در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، تأثیرات منفی بر سلامت کودکان داشته باشند. روپوش‌های سربی با ایجاد یک لایه محافظتی قوی، کمک می‌کنند تا از رسیدن اشعه به اندام‌های داخلی جلوگیری شود.

والدین و کادر درمان باید اطمینان حاصل کنند که از روپوش‌های استاندارد و مناسب برای کودکان استفاده می‌شود. این موضوع نه تنها موجب حفاظت در برابر اشعه برای کودکان می‌شود، بلکه به آرامش خاطر والدین نیز کمک می‌کند. انتخاب یک روپوش سبک، راحت و دارای پوشش مناسب، می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت کودکان در هنگام انجام تصویربرداری‌های پزشکی داشته باشد.

روپوش‌های سربی اطفال برای محافظت از کودکان در برابر تابش پرتوهای رادیولوژی و تصویربرداری پزشکی استفاده می‌شود. این روپوش سربی با توجه به اندازه و نیازهای کودکان طراحی و ساخته شده است تا بهترین حفاظت را فراهم کند. این روپوش‌ها دارای ضخامت سرب استاندارد معمولاً بین 0.25 تا 0.5 میلیمتر هستند. این ضخامت سرب کافی است تا از تابش پرتوهای مضر محافظت کند. همچنین روپوش‌های سربی کودکان سبک و راحت است تا کودکان بتوانند آن را به راحتی بپوشند.

روپوش سربی اتاق عمل 

روپوش سربی اتاق عمل برای ایمنی بیمار در اتاق عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع روپوش به منظور کاهش میزان تابش دریافتی سر و گردن بیمار در طول فرآیندهای جراحی و تصویربرداری استفاده می‌شود. روپوش‌های سربی اتاق عمل از جنس لاستیک سربی ساخته شده‌اند که بتوانند اشعه‌های X را جذب و بیمار را در برابر تابش محافظت کنند. به عنوان مثال، در بعضی از روش‌های تشخیصی مانند آنژیوگرافی و فلوروسکوپی که در آنها از اشعه ایکس استفاده می‌شود، روپوش‌های سربی بر روی سر و گردن بیمار قرار می‌گیرند تا از تابش مضر محافظت کنند.  

کدام روپوش سربی مناسب است؟

روپوش سربی، از نظر وزن و سبک و کاربرد، انواع گوناگونی دارد. این که کدام روپوش سربی مناسب است، به زمان و مکان استفاده و وضعیت استفاده کننده دارد. بالطبع، روپوش سربی دندانپزشکی، میزان سرب کمتری از رو پوش سربی بارداری داشته و همه افراد در کلیه سنین، از این روپوش در زمان خوابیدن روی یونیت، استفاده می کنند.

در حالی که رو پوش سربی بارداری مختص بانوان باردار است. اگر روپوش سربی که از سرب 100 درصد تشکیل شده بر تن کنید، پوششی سنگین را در اختیار خواهد داشت که انعطاف پذیری کمی دارد. اما ضریب نفوذ اشعه به بدن، به شدت کاهش می یابد.

• روپوش‌های سربی یکطرفه بزرگسال دارای 4 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.5 میلیمتر در رادیولوژی.
• روپوش سربی یکطرفه بزرگسال دارای 2 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.25 میلیمتر در رادیوگرافی.
• روپوش سربی یکطرفه بچه گانه دارای 4 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.5 میلیمتر در رادیولوژی
• روپوش‌های سربی یکطرفه بچه گانه دارای 2 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.25 میلیمتر در رادیوگرافی.
• روپوش سربی دوطرفه دارای 4 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.5 میلیمتر در اتاق عمل و آنژیوگرافی
• روپوش سربی بارداری دارای 6 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.75 میلیمتر در رادیولوژی
• گارد بچه گانه و بزرگسال دارای 2 لایه لاستیک سربی با ضخامت سرب 0.25 میلیمتر در رادیوگرافی دندان که در ابعاد 78 در 61 سانتی متر و 57 در 43 سانتی متر تولید می شود.

شرایط نگهداری از روپوش سربی

• قبل و بعد از استفاده حتما روپوش را آویزان کنید .
• از تا خوردگی جلوگیری فرمایید .
• روپوش را در مجاورت شعله و مواد آتش زا قرار ندهید .
• از برخورد اجسام تیز با روپوش جلوگیری فرمایید .

قیمت روپوش سربی 

به طور کلی، عوامل زیر در هزینه روپوش سربی تأثیر گذار هستند: 

• ضخامت سرب: ضخامت سرب موجود در روپوش‌های سربی، تأثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. روپوش‌های با ضخامت بیشتر معمولاً قیمت بالاتری دارد. ضخامت توصیه شده برای روپوش سربی دندانپزشکی و پزشکی حدود 0.25 میلیمتر است. 
• خلوص سرب: خلوص سرب مورد استفاده در رو پوش سربی نیز بر قیمت آن تأثیر دارد. سرب با خلوص بالاتر معمولاً قیمت بیشتری دارد. 
• کیفیت ساخت: کیفیت ساخت و اجزای استفاده شده در روپوش‌های سربی نیز بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد. روپوش‌هایی که با استفاده از مواد با کیفیت و فناوری مناسب تولید می‌شوند معمولاً قیمت بالاتری دارد. 
• تولید کننده: برند و تولید کننده روپوش‌های سربی نیز بر قیمت آن تأثیر می‌گذارند. برندهای معروف و معتبر معمولاً قیمت بیشتری دارند.